“MUTHA II” Ijwi rishya ry’umuco n’ukuri muri Hip hop Nyarwanda

Mu buzima bwa muzika nyarwanda, hari amazina agenda azamuka bucece ariko afite ubutumwa bukomeye. Muri abo bahanzi, haza MUTHA II, umusore ukomoka mu Rwanda uzwiho indirimbo yitwa “Gatenga/Kicukiro” yasohotse mu 2021 ku rubuga rwa YouTube.   MUTHA II, izina ritandukanye ariko rifite icyo risobanura, ni umuhanzi washyize imbere umwihariko mu kuririmba ibijyanye n’aho akomoka, ibihe yanyuzemo, ndetse n’umujyi wa Kigali w’ubu. Yavutse, arererwa kandi akura mu karere ka Kicukiro, mu murenge wa Gatenga, aho indirimbo ye yamenyekaniye cyane yitiriye ako gace. Indirimbo “Gatenga/Kicukiro”, niyo yamwinjije ku ruhando rw’abahanzi bari kuvuga Kigali yabo mu ndimi z’umujyi, Iyi ndirimbo igaragaramo amagambo akomeye, asubiza abantu inyuma mu mateka ya Gatenga, uburyo uyu murenge wabaye isoko y’ibitekerezo, imico, n’imihindukire y’isi y’abakiri bato. “Ntitwasa EP”, ariho iyi ndirimbo ibarizwa, igaragaramo uburyo MUTHA II atanga ishusho y’umujyi wiyubaka, ariko wuzuyemo amateka n’amarangamutima. Akoresha amagambo arimo ubuhanga, ibitekerezo bishingiye ku bimenyetso, kandi akabyandika Mu injyana  ya Hip Hop yihariye. Indirimbo” Gatenga_Kicukiro” Igaragaza imihanda ya Gatenga, abana bakina, abantu babaho ubuzima busanzwe, ndetse n’imyubakire y’iki gihe. Ntabwo ari clip y’akataraboneka mu mashusho, ariko Ni video y’ukuri ku buzima bw’umuturage Utuye i Gikondo, Kabeza, Rebero, cyangwa mu gasanteri ka Gatenga. MUTHA II Ni icyerekezo gishya mu muri Hip hop nyarwanda Nu bwo indirimbo ye yamamaye cyane muri Kigali, MUTHA II afite icyerekezo cyo kugeza injyana ye no hanze y’u Rwanda. Ari mu itsinda rya Kosovo Recordz, rifite intego yo guha ijambo abahanzi bafite impano nyayo. MUTHA II ni ijwi rishya, ariko rishingiye ku mizi ya hip hop, Umuziki we ni nk’indorerwamo y’ubuzima bwo mu midugudu ya Kicukiro. Abamukurikirana bemeza ko azavamo umuhanzi ukomeye, kandi ushobora guhindura uburyo abakiri bato batekerezamo umuziki  bitandukanye no kwishimisha, ahubwo ni uburyo bwo gusigasira amateka, kwiyubaka no kwereka isi Kigali y’ukuri.  

“Birakaze ku Mihanda” Album y’amateka n’ubuzima bw’umuhanda ya Chaka Fella N’ubuhamya si Injyana gusa.

Mu gihe bamwe Mu bahanzi b’iki gihe barushaho kugendera ku ndirimbo zo kwishimisha n’amajwi y’umunezero, umuhanzi Chaka Fella we yahisemo kwinjira ahakomeye agaragaza ukuri kw’ubuzima bwo ku mihanda, arushaho gusiga ubutumwa bufite icyo busobanuye ku buzima bwa buri munsi bw’urubyiruko n’abarokotse ubuzima bubi. Nyuma y’igihe kinini ategerejwe, Chaka Fella yasohoye Album ye ya mbere yise “Birakaze ku Mihanda” ku itariki ya 30 Kamena 2025. Iyi album iriho indirimbo 16 zubakiye ku nkuru zifatika, izigisha, izishishikariza urubyiruko kudacika intege, ndetse zigaragaza ibikomere n’inzozi by’umwana wakuriye mu muhanda ariko wanze kuzarinda azimira atabaye icyo yifuzaga. Album “Birakaze ku Mihanda” ifite indirimbo zikomeye nka: “Chaka Outro” aho agaragaza amagambo arimo ishyaka n’intumbero y’ubuzima bwe. “Hondamo” ft. Zeo Trap indirimbo y’imvugo ikomeye yerekana ihangana n’ubuzima, ndetse n’amarangamutima y’urubyiruko rudacika intege. “Top Chief” ft. Bwiru Majagu ishimangira icyubahiro n’ubudahangarwa bw’abantu bavuye hasi bakagera kure.“ Ntamutima Mugira”  irimo amagambo y’umuntu wahuye n’akagahinda gakomeye ariko agakomera aho abandi bacika.   Mu kiganiro yagiranye n’itangazamakuru, Chaka Fella yagize ati: “Iyi album ntabwo ari iy’imiziki gusa. Ni urugendo rw’ubuzima Nshaka ko abantu bumva ko nubwo ubuzima butaboroheye, ushobora kubugira urubuga rw’amahirwe.” Ibi birumvikanisha ko indirimbo ze zishingiye ku buzima bwe bwite  aho yavuye, uko yacitse intege inshuro nyinshi, ariko akanga gukuramo ake karenge. N’iyo waba utarigeze unyura mu buzima bwo ku mihanda, amagambo ye akugeraho, kuko afite ubushobozi bwo kuvuga ku bibazo bya buri wese.    

Ubuzima n’Urugendo rwa Muammar Gaddafi kugeza apfuye

Mu myaka irenga 40, Muammar Gaddafi yayoboye Libiya nk’umuyobozi wihaye intego yo kubaka igihugu gikomeye, cyigenga kandi cyubahwa. Yavanye Libiya mu buja bw’Abanyaburayi, ayigira igihugu cyari mu bifite ubukungu bukomeye muri Afurika, aho abaturage bagiraga ubuzima bwiza kurusha ahandi henshi ku mugabane. Yari umugabo ukundwa n’abamubonagamo umuyobozi wihariye, utajya yemera kugengwa, ariko nanone yari umwanzi ukomeye w’ibihugu by’ibihangange byamubonaga nk’imbogamizi ku nyungu zabyo. Ariko se, ni gute uyu muyobozi wiyemeje guharanira ubwigenge bw’Afurika yaje kugwa mu menyo y’intambara, aho abamurwanyaga bafashijwe n’ibihugu bikomeye? Kuki yarenze ku mahirwe yo guhunga, agahitamo kuguma mu gihugu cye kugeza ku munota wa nyuma? Iyi nkuru irakwereka urugendo rwa Gaddafi kuva mu gisirikare kugeza ahiritse ubwami bwa Libiya, uko yayoboye igihugu cye akoresheje ingufu n’icyerekezo, n’uburyo yahisemo gupfira mu gihugu cye aho kugihunga. Muammar Muhammad Abu Minyar al-Gaddafi yavukiye mu mwaka wa 1942 muri Libiya, mu muryango w’aborozi ba bahebeli. Yize muri Akademiya ya Gisirikare ya Benghazi, nyuma y’aho ajya kwihugura mu Bwongereza mu 1966. Ku wa 1 Nzeri 1969, Gaddafi, wari umusirikare, yayoboye ihirikwa ry’ubutegetsi bwa King Idris I, umwami wa Libiya. Yashinze Leta ishingiye ku mbaraga za gisirikare, ahindura Libiya igihugu kigendera ku mahame y’ubusosiyalisiti (Socialism) n’Ubwigenge bwa Afurika. Gaddafi yashinze “Jamahiriya”—ubutegetsi bw’abaturage bugendera ku gitabo cye yise Green Book, aho yavuze ko demokarasi ishingiye ku mashyaka atari yo igomba kuyobora isi. Yashyize imbere politiki yo kurwanya ibihugu by’Uburengerazuba, ashyigikira inyeshyamba zitandukanye. Mu 2011, Libiya yibasiwe n’imyigaragambyo yari mu rwego rwa Arab Spring, aho abaturage basabaga impinduka. Gaddafi yanze kurekura ubutegetsi, aburira abarwanya Leta ko bazafatwa nk’abagambanyi. Ibihugu by’Uburayi na Amerika byashyigikiye abarwanyi bo muri Libiya, NATO itangiza ibitero by’indege kuri Leta ye. Mu Kwakira 2011, nyuma y’amezi menshi y’imirwano, abarwanyi bafatiye Gaddafi mu mujyi wa Sirte. Ku wa 20 Ukwakira 2011, yafashwe ari muzima ariko ahita akorerwa iyicarubozo mbere y’uko araswa n’abo barwanyi. Videwo z’ifatwa rye zagaragaje uburyo yari yavuye amaraso, anasaba kuticwa. Nyuma y’aho, umurambo we werekanywe mu isoko mu mujyi wa Misrata. Urupfu rwa Gaddafi rwasize Libiya mu bushyamirane bw’amatsinda atandukanye, igihugu kiba nta buyobozi bufatika. Kugeza ubu, Libiya iracyafite ibibazo bya politiki n’umutekano kubera isenyuka ry’ubutegetsi bwe.

Integuza: Mr. Bona Agiye Gushyira Hanze Indirimbo Nshya yise “Phone”

Mr. Bona ni umuhanzi nyarwanda uzwi cyane mu njyana ya Afrobeat. Yamenyekanye mu ndirimbo aherutse Gushyira ahagaragara yise “SiPESHO” Ikaba yarakiriwe neza n’abakunzi be. Kuri ubu, Mr. Bona ari mu myiteguro yo gushyira hanze indirimbo nshya yise “Phone”. Nubwo itariki nyir’izina izasohokeraho itaratangazwa, abakunzi b’umuziki we biteze ko izaba iri ku rwego rwo hejuru, nk’uko asanzwe abaha indirimbo zirimo amagambo Akomeye y’urukundo. Abakunzi ba Mr. Bona bashishikarizwa gukomeza kumukurikira ku mbuga nkoranyambaga ze no ku rubuga rwa YouTube kugira ngo bazamenyeshwe igihe iyo ndirimbo izasohokera. Mu gihe dutegereje “Phone”, twakwibutsa Gukomeza Gusangiza inshuti n’abakunzi b’umuziki muri rusange  indirimbo ye yise “SiPESHO”

Indirimbo “Baturekure” ya KAVU Music – Injyana ya Drill Ifite Ubudasa Mu Muziki Nyarwanda

Itsinda KAVU Music rikomeje kuzamura urwego rwa Drill Nyarwanda binyuze mu ndirimbo yabo nshya “Baturekure Dutaha Kure”. Iyi ndirimbo yerekana urugendo rukomeye rw’abasore biyemeje kudacika intege, bakomeza gukora umuziki ufite ubudasa kandi wubakiye ku kuri kw’ibyo bacamo. Mu magambo yabo, bagira bati: “Baturekure dutaha kure, twanyuze mu bikomeye ariko turacyahagaze.” “Ntitugira ubwoba, ibyacu ni reality, turarwana kugeza dutsinze.” “Drill yacu ni fire, ntidutinya guhatana.” Aya magambo agaragaza ukwiyemeza gukomeye kw’iri tsinda, aho bagaragaza ko Hip Hop nyarwanda iri kujya ku rundi rwego. “Baturekure Dutaha Kure”. Iyi ndirimbo yaje ishimangira imbaraga z’iri tsinda mu muziki, aho bakomeje kwerekana ishusho nziza y’ukuntu umuhanzi ashobora gutsinda urugamba rw’ubuzima. Nta gushidikanya, KAVU Music iri guhindura isura ya Hip Hop mu Rwanda, ikazana umwimerere wa Drill wuzuye imbaraga n’ukuri. Reba indirimbo “Baturekure Dutaha Kure” hano: Ese wowe urabona iyi njyana ya Drill izagira uruhare rukomeye muri Hip Hop Nyarwanda? Tanga igitekerezo cyawe!    

Umurundi Uzafatanwa Ishashi Azajya Ayimira: Ese Iri Tegeko Rishobora Kubahirizwa?

Mu minsi ishize, Perezida w’Inama Nshingamategeko y’u Burundi, Gélase Ndabirabe, yatangaje ko umuntu uzafatwa afite ishashi mu gihugu azajya ategekwa kuyimira. Aya magambo yateye impaka nyinshi mu baturage ndetse no ku mbuga nkoranyambaga, aho benshi bibajije niba iri tegeko ryashoboka cyangwa niba ari amagambo yavuzwe mu rwego rwo gukanga abatarubahiriza amabwiriza yo kubungabunga ibidukikije. Isoko y’Iri Tegeko U Burundi bwatangiye urugamba rwo kurwanya ikoreshwa ry’amashashi guhera mu mwaka wa 2018, ubwo hashyirwagaho itegeko ribuza kwinjiza, gukwirakwiza no gukoresha amashashi n’amasashe. Iki cyemezo cyafashwe mu rwego rwo kurinda ibidukikije, kuko amashashi afatwa nk’imwe mu mpamvu zitera umwanda udashobora kubora byoroshye, bikagira ingaruka mbi ku butaka, amazi n’ibinyabuzima. Nubwo ubu buryo bwo guhana abafatanwa amashashi bwagarutsweho na Gélase Ndabirabe, si ubwa mbere Leta y’u Burundi yerekanye ko yifuza gukomeza gukaza ingamba. Mu myaka ishize, abantu benshi bagiye bafatwa bagacibwa amande cyangwa bagakurikiranwa n’amategeko kubera gufatanwa amashashi. Ese Kubahiriza Iri Tegeko Birashoboka? Igitekerezo cyo gutegeka umuntu ukoresha ishashi kuyimira cyateje impaka cyane. Hari ababona ko ari uburyo bwo gukangurira abaturage kubahiriza amategeko, ariko abandi bakabifata nk’igihano cy’igitugu kidashoboka gushyirwa mu bikorwa. 1. Ingaruka ku Buzima: Amashashi akozwe muri pulasitiki ashobora kugira ingaruka mbi ku buzima bw’umuntu uyimitse. Iyo yinjiye mu mubiri, ntishobora kubora byoroshye, bikaba byateza uburwayi bukomeye bw’igifu n’amara. Abaganga bemeza ko kwimira amashashi bishobora gutera uburwayi bukomeye, harimo n’impiswi, igifu kiremereye ndetse bishobora no gutera urupfu. 2. Isesengura ku Mikoreshereze y’Igihano: Mu mategeko mpuzamahanga, nta gihano cyemewe gitegeka umuntu gukora ikintu gishobora gushyira ubuzima bwe mu kaga. Ibi bivuze ko, nubwo Leta y’u Burundi ishaka gukaza ingamba zo kurwanya amashashi, iryo tegeko ryo kuyimira ryaba rirenze ku burenganzira bwa muntu kandi ridashoboka gushyirwa mu bikorwa. 3. Ubushobozi bwo Gukurikirana Iri Tegeko: Nubwo u Burundi bwafashe ingamba zo kurwanya ikoreshwa ry’amashashi, hari ikibazo cy’uko amashashi akomeje gutumizwa rwihishwa baciye mu nzira zitemewe. Bamwe mu bacuruzi bavuga ko hari abantu bakizitumiza mu bihugu bihana imbibi n’u Burundi, nka Tanzania na Repubulika Iharanira Demokarasi ya Congo. Ibi byerekana ko hakiri ikibazo cy’iyubahirizwa ry’itegeko ryatanzwe. Aho kugira ngo umuntu ategekwemo kwimira ishashi, inzego zifite aho zihuriye n’ibidukikije zishobora gufata ingamba zicunze neza imikoreshereze yayo binyuze muri ibi bikurikira: Gukomeza ubukangurambaga ku baturage kugira ngo bamenye ingaruka mbi z’amashashi ku bidukikije no ku buzima bwabo. Gutanga ibisimbura amashashi bikozwe mu bikoresho byangirika vuba n’ibidahumanya ibidukikije, nko gukoresha ibikapu bikozwe mu mpapuro cyangwa mu bindi bikoresho bidateza ikibazo. Gufatanya n’ibindi bihugu kugira ngo hakumirwe kwinjizwa mu gihugu kw’amashashi baciye mu nzira zitemewe. Kugira uburenganzira bw’amategeko busobanutse, aho uwafatwa akoresha amashashi yahanwa hakurikijwe amategeko ahari atabangamira ubuzima bwe. Nubwo amagambo ya Gélase Ndabirabe yakanguye benshi, hari impamvu nyinshi zituma itegeko ryo kuyimira amashashi ridashoboka. Ahubwo, hakenewe ingamba zifatika zo guca burundu ikoreshwa ryayo, aho gushyiraho ibihano bikabije bishobora guteza ikibazo ku buzima bw’abaturage. Kwita ku bidukikije ni ingenzi, ariko ni ngombwa no gushaka uburyo bujyanye n’uburenganzira bwa muntu mu kubishyira mu bikorwa.

Amateka ya Lucky Dube: Twibuke Umurage w’umuziki n’ubutumwa budashira

Mu buhamya bw’umuziki, hari abahanzi bamwe bahinduye amateka, bakaba isoko y’ihumure, impinduka, n’ubumwe. N’ubwo ibintu byose bihinduka, hari amagambo n’indirimbo zibasha gutera impinduka mu buzima bw’umuntu. Lucky Dube, umuhanzi w’icyamamare mu muziki wa reggae, ni umwe mu bahanzi batazibagirana. Umuziki we ntabwo wari ugereranywa gusa n’umuziki, ahubwo wari urubuga rwo gusangiza isi ubutumwa bw’ubumwe, uburenganzira bwa muntu, n’ubutabera. Kandi n’ubwo urupfu rwe rwabaye agahinda ku bakunzi be, umurage yasigiye isi ni igihango gikomeye. None rero, reka turebe hamwe amateka ye, urugendo rwe rutangaje mu muziki, n’ubutumwa yakomeje kugeza ku bakunzi be kugeza ku mpera z’ubuzima bwe. Lucky Dube yavukiye muri Soweto, muri Johannesburg, ku itariki ya 3 Gicurasi 1964, mu muryango w’abakene. Yari umwe mu bana 7, ariko yakuze mu buzima bw’umukene, afite ibibazo by’imibereho bikomeye, cyane cyane nyuma y’urupfu rwa se. Nyuma yo gukura mu buzima bukomeye, Lucky Dube yahuye n’imbogamizi nyinshi mu rugendo rwe rw’umuziki. Akiri muto, Lucky Dube yakundaga umuziki wa reggae cyane, cyane cyane indirimbo za Bob Marley. Yatangiye kwiga kuririmba muri kiliziya, aho yiga ibikoresho by’umuziki. Akiri umwana, yaje kubona amahirwe yo gukora umuziki bwa mbere, asubiramo indirimbo za reggae n’izindi zigezweho. Ibi byamufashije gutangira kwinjira mu ruganda rw’umuziki, akinjira mu muryango wa reggae. Mu mwaka wa 1984, Lucky Dube yashyize ahagaragara album ye ya mbere yitwa “Lucky Dube and the Super Power”. Nubwo atamenyekanye cyane muri icyo gihe, ibikorwa bye byaje kumenyekana bitinze nyuma yo gushyira hanze album ye ya kabiri, “Prisoner” (1989). Iyi album niyo yamugejeje ku izina rikomeye muri Afurika y’Epfo, kandi yatumye yamenyekana mu bihugu bya Afurika yose. Iyi album yagaragazaga neza ubutumwa bwa Lucky Dube bwo kugaragaza ibibazo by’ubuzima bw’abaturage bo muri Afurika, cyane cyane ibibazo by’ubukene n’uburenganzira bwa muntu. Mu myaka yakurikiyeho, Lucky Dube yanditse album nyinshi zashegeshe imitima y’abafana, harimo “Victims” (1993) na “Soul Taker” (1999). Izi album zagaragazaga ubutumwa bw’ubumwe, urukundo, n’ubutabera, by’umwihariko ku bijyanye n’ivangura ry’amoko n’ibibazo by’uburenganzira bwa muntu muri Afurika y’Epfo mu gihe cya Apartheid. Dube yari ashyigikiye impinduka, kandi yagiraga uruhare mu bikorwa byo guhindura imyumvire no kwigisha abantu kugirana ubwumvikane no kurwanya ivangura.   Mu myaka ya 1990 na 2000, Lucky Dube yashyize ahagaragara album nyinshi zakunzwe ku rwego mpuzamahanga, harimo “Different Colours” na “The Other Side” (2003). Indirimbo ze zakundwaga cyane muri Amerika, Uburayi, ndetse na Afurika. Yabashije kwitabira ibitaramo bikomeye mu bihugu bitandukanye ku isi hose. Umuziki we wa reggae, uhuza ubutumwa bw’impinduka n’ubumwe, warakunzwe cyane n’abantu bo mu bihugu bitandukanye. Lucky Dube yamenyekanye ku isi hose kubera ubutumwa bwa reggae, ariko n’ubuzima bwe bwite bwari impano. Yari umugabo w’imico myiza, kandi akunda gukorera ibikorwa by’urukundo. Yari ashyigikiye abagore, abana, ndetse no gufasha abatishoboye. Yari afite umuryango w’abana batandatu, kandi akunda kubarera no kubashyigikira mu rugendo rwabo. Ku itariki ya 18 Ukwakira 2007, Lucky Dube yatemwe n’abajura mu gace ka Rosettenville, muri Johannesburg. Yari arimo gutwara imodoka ye, kandi ubwo yageragezaga gukumira abashaka kumwiba, yararashwe. Urupfu rwe rwateye agahinda gakomeye mu bafana be n’abantu benshi mu gihugu cye ndetse no ku isi hose. Yari umuhanzi w’icyamamare, kandi urupfu rwe rwagize ingaruka zikomeye ku muziki wa reggae no ku mitima y’abantu. Nubwo Lucky Dube yitabye Imana, umurage we mu muziki no mu buzima bw’abaturage wagaragaye mu bikorwa bye byo guharanira uburenganzira bwa muntu, ubumwe n’ubutabera. Indirimbo ze zakomeje kubaho mu mitima y’abakunzi be ndetse no mu muziki wa reggae. Amagambo ye y’ubwenge, urukundo, n’impinduka bizakomeza kuba umurage udashira. Lucky Dube yakomeje kuba isoko y’ihumure no guhindura ubuzima bw’abantu benshi muri Afurika no ku isi. Lucky Dube ntabwo yabaye gusa umuhanzi w’icyamamare; yari n’umwigisha w’ubuzima. Yigishaga abantu kubana mu mahoro, guharanira amahoro no kwiyubaka. Nubwo urupfu rwe rwateye agahinda, ibikorwa bye by’umuziki bizakomeza kuba isomo rikomeye ku bantu bose bashaka gukora impinduka mu buzima no mu muryango. Amateka ya Lucky Dube aratanga ubutumwa bw’impinduka, ubwiyunge, no kubana mu mahoro. Yakoze umurimo w’indashyikirwa mu muziki wa reggae, kandi umurage we uzakomeza kubaho mu mitima y’abakunzi be, ndetse no mu buzima bw’abantu bose bafashe ubutumwa bwe nk’icyitegererezo. Ufite ibitekerezo cyangwa inyunganizi ku mateka ya Lucky Dube? Andika muri comment cyangwa utwandikire kuri email yacu: ikosoraradio@gmail.com.

Kega Dolphin Yagaruye Uburyohe bw’Urukundo muri Afro Dancehall Mu ndirimbo yise “Ibyawe”!

Mu gihe umuziki wa Afro Dancehall ukomeje kwigarurira imitima ya benshi, Kega Dolphin yongeye gutuma abakunzi b’umuziki bashya ubwoba nyuma yo gushyira hanze indirimbo ye nshya “Ibyawe”. Iyi ndirimbo, yuzuyemo amagambo aryohereye y’urukundo n’umudiho utera amarangamutima, iri gutuma benshi bayiririmba no kuyibyina aho banyuze hose.   “Ibyawe” ni indirimbo ifite amagambo akora ku mutima, aho Kega Dolphin aririmba asezeranya umukunzi we ko ibye byose abimweguriye, urukundo rwe rukaba ntaho ruzajya. Uko ayiririmba, uburyo ashyira mu ijwi amarangamutima, n’uburyo injyana yayo ituma umuntu anyeganyega, byose bituma iyi ndirimbo iba ubukwe ku matwi y’abakunzi b’umuziki.  Mu gihe Dancehall yari isanzwe izwi cyane mu bihugu nka Jamaica na Nigeria, Kega Dolphin yerekanye ko Afro Dancehall nyarwanda nayo ifite umwihariko. “Ibyawe” ni urugero rwiza rw’ukuntu iyi njyana ishobora gutambutsa ubutumwa bw’urukundo mu buryo butuma umuntu ayisubiramo kenshi. Iyo urebye amashusho y’”Ibyawe”, ubona neza ko Kega Dolphin yashyizemo umutima. Ibara ry’amashusho, imbyino ziryoshye, n’imyambarire bihurira ku kintu kimwe – gutuma umuntu yumva urukundo mu buryo bushya. Nyuma yo gusohoka, “Ibyawe” iri mu ndirimbo zikunzwe cyane kuri YouTube no ku mbuga nkoranyambaga. Abafana benshi bayifashe nk’inkuru y’urukundo iryoheye amatwi, bakavuga ko Kega Dolphin yagaruye uburyohe bw’urukundo mu muziki wa Afro Dancehall.  

Umugore wo muri Kenya Yatanze Umuburo ku Bantu Bambaraga Imikufi yo mu Rukenyerero

Umugore wo muri Kiambu/Kenya yatangaje inkuru iteye ubwoba ku bijyanye n’imikufi yambarwa ku rukenyerero, avuga ko hari abayikoresha mu buryo bw’umwijima kugira ngo bagire ubushobozi bwo kugenzura abagabo. Yasabye abagabo kwitonda iyo bagiye mu rukundo n’abagore bambaye iyo mikufi, kuko atari buri gihe iba ari iy’ubwiza gusa. Ubusobanuro Buri Inyuma y’iyi Mikufi Mu muco wa Afurika, imikufi yambarwa ku rukenyerero imaze igihe kinini ikoreshwa nk’ikimenyetso cy’ubwiza, uburinganire n’icyubahiro. Ariko, uyu mugore yavuze ko hari bamwe bayikoresha mu buryo bw’amayobera, aho bashobora kuyisengera cyangwa kuyivugaho amagambo ya gihanuzi kugira ngo igire imbaraga zo gukurura abagabo no kubategeka. Yagize ati: “Hari abagabo baba baboshywe n’abagore batabizi, bagakora ibyo batashakaga, bakayoborwa n’amarangamutima atumvikana, kubera imbaraga ziba muri iyi mikufi.” Yavuze ko hari abagore bajya ku bapfumu cyangwa abapfumu b’iki gihe kugira ngo babakorere imikufi ifite imbaraga zidasanzwe. Iyo bayambaye, igira uruhare mu gutuma abagabo bayikururwa, ntibabashe gucika cyangwa kubirinda. Uyu mugore yasobanuye ko hari abagore bakoresha iyi mikufi kugira ngo bagire ubushobozi bwo kugenzura abagabo babo, cyane cyane mu bijyanye n’ubukungu. Ati: “Hari abagabo bashiduka batakaje amafaranga yabo yose batabizi, cyangwa bakagira amarangamutima akabije ku mugore umwe kugeza aho batakibasha kwifatira imyanzuro.” Yakomeje avuga ko abagabo bakwiye gushishoza igihe bagiye mu rukundo n’umugore wambara imikufi yo mu rukenyerero, by’umwihariko niba babona bafite urukundo rudafite ibisobanuro kandi baramutse bagerageje kuva mu mubano bikabananira. Ubwitonzi no Kumenya Ukuri Iyi nkuru yatangaje benshi, bamwe bakaba babifata nko kwitiranya ibintu, mu gihe abandi bumva ko harimo ukuri. Abahanga mu muco bavuga ko iyi mikufi ari igice cy’umuco wa Afurika kandi ko atari byiza kuyigira mbi. Nyamara, bamwe mu bayobozi b’amadini basabye abantu kuba maso, bagasenga kandi bagashishoza mu mibanire yabo. Uyu mugore wo muri Kiambu/Kenya yaboneyeho umwanya wo gusaba abagabo kwitonda no gushishoza igihe bagize amarangamutima akabije kuri bamwe mu bagore bambara iyi mikufi. Nubwo umuntu ashobora kudaha agaciro iyi myemerere, iyi nkuru yagaragaje ko abantu bakwiye kugira ubushishozi mu buzima bwabo bw’urukundo no kwirinda ibyo batumva neza.

Impamvu Rihanna Akunda Ukuntu A$AP Rocky Yitwara nk’Umubyeyi

Umuhanzikazi w’icyamamare Rihanna yongeye kugaragaza urukundo rudasanzwe afitiye umukunzi we A$AP Rocky, ashimangira ko kimwe mu bintu byiza kurusha ibindi kuri we ari ukureba uburyo yitwara nk’umubyeyi w’abana babo. Mu kiganiro yagiranye n’itangazamakuru, Rihanna yagaragaje uko anyuzwe no kubona A$AP Rocky arera abana babo, agaragaza ko ari umubyeyi witangira abana ndetse n’ukuntu bagirana umubano wihariye. Yagize ati: “Icyo mukundira cyane ni ubusugi bwe, uburyo agira igikundiro. Ikintu kintangaza ni uko abana bacu bamufata nk’umuntu w’agaciro gakomeye. Akenshi mbona ko bamurusha uko bankunda! Ndababara nkibaza nti ‘Ese mwebwe muzi uwababyaye? Muzi uwababumbatiye mu nda akanabashyira ku isi?’ Ariko iyo mbirebye neza, numva ari ikintu cy’agaciro gakomeye.” Rihanna na A$AP Rocky bafitanye abana babiri, bakaba baragiye bagaragaza kenshi ko bafite umuryango ukomeye ukundanye. Rihanna yakomeje avuga ko uburyo umukunzi we yitwara ku bana babo bumushimisha cyane, kuko abona uko abana bamwiyumvamo. Uyu muririmbyi ukunzwe cyane ku isi yavuze ko nubwo hari igihe yumva abana bamurusha gukunda se, bimushimisha kuko biberekana nk’umuryango wuzuye kandi wishimye. A$AP Rocky, uzwi nk’umuraperi w’icyubahiro, si umuhanzi gusa ahubwo yagaragaje uruhare rufatika mu kurera abana be. Ubusanzwe, ababyeyi babiri iyo bubatse umuryango, igikundiro cy’umwe gishobora kugira uruhare mu buryo abana biyumvamo buri wese. Muri iki gihe, umuco wo gufatanya kurera abana uri kugenda ukura, ndetse n’abagabo benshi bagenda barushaho kugira uruhare mu buzima bw’abana babo kurusha uko byari bimeze mbere. Rihanna avuga ko igikundiro cya A$AP Rocky ari kimwe mu bintu byamufashije gusobanukirwa akamaro k’umuryango n’uko ari iby’agaciro kubona abana bakura bakunda ababyeyi babo bombi. Rihanna na A$AP Rocky ni bamwe mu byamamare bikomeje kugaragaza uburyo urukundo rushingiye ku kwizerana no gufashanya ari ingenzi mu muryango. Kuba Rihanna yishimira ukuntu A$AP Rocky ari umubyeyi mwiza bigaragaza ko urukundo rwabo rudashingiye gusa ku buhanzi no kumenyekana, ahubwo no ku miryango yabo n’uburyo bagenda bareramo abana babo. Uyu mubano wabo uha isomo abandi babyeyi ko kugira uruhare mu kurera abana, haba ku mugabo cyangwa umugore, ari ingenzi kandi bigira uruhare mu gutuma abana bakura bumva bakunzwe, bakagira amahoro no gukura neza mu muryango wabo.